Page 40 - Kuran Yolu Meal bildinmi bildinmi.com

GİRİŞ

doğurmuş; bu da Kur’an-ı Kerîm’in yaşanan çağa taşınmasına ve belirle-
yicilik işlevine zarar vermiştir.
Bu ortak tesbite rağmen az çok farklı öneriler geliştirmeye çalışan bazı
çağdaş âlimlerin paylaştıkları temel öneri, Kur’an-ı Kerîm’in evrensel
mesajlarıyla temel ilke ve amaçlarının belli yöntemlerle metinden çıka-
rılması ve bunların çeşitli tarihî durumlara uygulanmasıdır. Bu suretle
başlangıç dönemlerinde olduğu gibi bugün de Kur’an’ı hayatla bütünleş-
tirmek, müslümanların ve genel olarak insanlığın sorunlarına Kur’an’dan
çözümler üretmek mümkün olacaktır. Burada metni ve yorumcunun
tarihî durumunu bir araya getiren şey, Kur’an’ın evrensel ilkeleri ve
değerleridir. Bununla birlikte Kur’an’ı anlama konusundaki yeni görüşler
de kendi içinde bazı problemler taşımakta olup, bunların taraftarlarının
kendi aralarında henüz bir yöntem birliğine ulaşmış olduklarını söyle-
mek mümkün değildir. Ayrıca klasik yorum usulünü devam ettirmenin
gerekliliğine inanan kesimin bu tür yeni sayılabilecek yöntem önerilerine
yönelttikleri eleştiriler de hâlâ ilgili bilim muhitlerince tartışması sürdü-
rülen konular arasında bulunmaktadır. Bu tür yeni sayılabilecek yöntem
önerilerine karşı çıkarak klasik yorum usulünü devam ettirmenin gerek-
liliğine inanan oldukça güçlü bir kesim de mevcuttur. Sonuç olarak günü-
müz İslâm dünyasında Kur’an’ı anlama ve yorumlama konusunda ümit
verici tartışmalar yaşanmakta; bütün bu gelişmeler Kur’an’ın doğru anla-
şılması yolunda önemli mesafelerin katedilmesine ve Kur’an araştırma-
ları alanında ciddi çalışmaların ortaya konmasına katkılar sağlamaktadır
(bk. Mehmet Paçacı, “Kur’an” [VII. Açıklanması ve Yorumlanması], DİA,
XXVI, 398-401).

D) Tefsir çeşitleri

Başlangıçtan günümüze kadar yazılan tefsirler, Kur’an’ı anlama ve yorum-
lamada uygulanan usul ve başvurulan bilgi kaynakları bakımından çeşit-
lilik arzetmiştir. Bu çeşitliliğin belirleyici unsurları rivayet veya dirayete
verilen öncelik, dirayette hâkim olan anlama ve yorumlama kaynağı ve
ölçütüyle uygulanan sistematik olmuştur. Aşağıda tefsir çeşitleri, özellik-
leri ve örnekleri kısaca gözden geçirilecektir:

42