Page 30 - Kuran Yolu Meal bildinmi bildinmi.com

GİRİŞ

ğü çekerlerdi hem de birinci sorunun cevabında zikredilen maksat hâsıl
olmazdı (el-Fevzü’l-kebîr, s. 47-48).

E) Kur’an’ın mûcize oluşu (i‘câz)

Kur’an-ı Kerîm’in Mekke ve Medine dönemlerinde inen sûrelerinde
inkârcılara meydan okunmuş; bu kitabın Allah’tan geldiğinde şüphe-
leri varsa, onu Hz. Peygamber’in uydurduğu iddialarında samimi iseler
benzerini yapıp getirmeleri gerektiği bildirilmiştir. Bu cümleden olarak
Kur’an’a benzer bir kitap (Kasas 28/49), onun sûrelerine benzer on sûre
(Hûd 11/13), sûrelerine benzer bir sûre (Yûnus 10/38) ve onun gibi bir
söz (Tûr 52/34) oluşturup getirerek iddialarını ispat etmeleri istenmiştir.
İnkârcı Araplar bütün arzularına ve teşebbüslerine rağmen bunu yapa-
mamışlar, bir âyete benzer söz dahi söyleyememişler; böylece bu hususta
âciz oldukları, yapamayacakları ortaya çıkmış, “Asla yapamayacaksınız”
(Bakara 2/24) sözü fiilen gerçekleşmiştir.
Kur’an-ı Kerîm’in bir sûresinin, hatta bir âyetinin bile benzerinin
yapılamaması özelliğine onun i‘câzı denir. Sözlükte i‘câz “âciz, çaresiz
bırakmak”tır. Mu‘ciz “çaresiz bırakan”, mûcize ise “sıradan insanların
yapamadığı, ancak peygamberlere Allah’ın lutfettiği, olağan üstü fiiller,
etkiler ve haller”dir. Kur’an mu‘cizdir; çünkü meydan okuduğu halde
kimse benzerini yapamamıştır. Kur’an mûcizedir, çünkü bu eşsiz kitap
son peygamber Hz. Muhammed’in peygamberliğinin hak ve gerçek oldu-
ğunu ispat eden en kalıcı delil olmuştur.
Kur’an-ı Kerîm’in mu‘ciz ve mûcize oluşu hangi özelliklerinden gel-
mektedir? Hangi bakımlardan o bir mûcizedir?
Bu sorunun cevabını vermek üzere tefsir ve ulûmü’l-Kur’an kitapların-
da paragraflar ve bölümler tahsis edilmiş, ayrıca i‘câzü’l-Kur’an konusun-
da birçok kitap yazılmıştır. Câhiz (ö. 255/869), Rummânî (ö. 384/ 994),
Cürcânî (ö. 471/1026) gibi daha eski tarihlerde bu konuyu kitaplaştıran
âlimler, Kur’an’ın bütününe hâkim bulunan i‘câz yönünü ele alacak yerde
bazı örnek âyetler üzerinde durmuşlar, kelâm ilmini ilgilendiren konulara
girmişler, beşerin âcizliğinin irade ve kudret ile ilişkisini incelemişler-
dir. Çağdaş yazarlardan Mustafa Sâdık er-Râfiî Kur’an’ın kelimelerinde,

32