Page 25 - Kuran Yolu Meal bildinmi bildinmi.com

GİRİŞ

açıklanan ve amacını gerçekleştirmek için zaruri bulunan bilgi kümele-
rinden ibarettir. Bunların dışında çeşitli sûrelerde temas edilen bilgiler,
verilen örnekler, yapılan benzetmeler asıl muhtevayı açıklamaya, zihin ve
gönüllere yerleştirmeye yönelik olup bu ölçüler içinde verilmiştir.

D) Kur’an’ın şekli ve üslûbu

Kur’an-ı Kerîm 114 sûreden oluşmaktadır. Sûre başlarındaki besmeleler
ile bazı mukatta‘ harflerin birer âyet sayılıp sayılmaması, bazı âyetlerin
birleştirilerek sayılması, duraklardaki ihtilâflar gibi farklı sayım kriterleri
sebebiyle âyetlerin sayısı farklı rakamlarla ifade edilmiştir. Mushaflardaki
mevcut numaralandırmaya göre âyet sayısı 6236’dır. Daha çok kabul edi-
len görüş de budur. Sûreler şekil bakımından kitapların bölümleri gibidir,
âyetler ise cümleler ve paragraflara benzetilebilir. Sûre sayısının 114 oldu-
ğu konusunda bir ihtilâf yoktur. Giriş mahiyetindeki Fâtiha sûresinden
sonra genellikle uzun sûrelerden kısalara doğru bir sıralama yapılmıştır.
Sûre ve âyetlerin sıralanması, iniş (nüzûl) tarihine göre yapılmamıştır.
Sûre sıralamasının Hz. Peygamber tarafından mı yoksa sahâbe tarafın-
dan mı yapıldığı konusunda üç görüş vardır: a) Sıralamayı Allah’tan aldığı
bilgiye dayanarak Resûlullah yapmış, daha sonra Hz. Osman resmî mus-
hafı buna göre tertip ettirmiştir. b) Sıralama sahâbenin ictihadına dayan-
maktadır, bu sebepledir ki sahâbenin ellerinde farklı sıralama yapılmış
mushaflar olmuştur. c) Uzun sûreleri, hâ mîm ile başlayanları ve küçük
sûreleri (Kur’an’ın çoğunu) Hz. Peygamber sıralamış, geri kalanların
sıralanması ise ümmete bırakılmıştır. Uzun tartışmaları ilgili kaynaklara
bırakırsak bizim kanaatimiz, mushaf tertibinin Hz. Peygamber’in verdi-
ği bilgiye dayandığı yönündedir (farklı tercihler için bk. Subhî es-Sâlih,
Mebâhis fî ulûmi’l-Kur’an, s. 71 vd.; Osman Keskioğlu, Kur’an Tarihi, s. 170-
172; Muhsin Demirci, Kur’an Tarihi, s. 162 vd.).
Âyetlerin tertibi vahye dayanmaktadır. Âyet sayısıyla ilgili farklı rakam-
lar, bazı âyetlerin başlangıç ve sonlarının farklı tesbit edilmesi, sûrele-
rin başlarındaki besmelelerin âyet sayılıp sayılmaması ve bazı sûrelerin
başında bulunan harflerin ayrı âyet olarak alınıp alınmaması konula-
rındaki ihtilâfa dayanmaktadır. Bu sebeplerle âyet sayısıyla ilgili olarak

27