Page 56 - Kuran Yolu Meal bildinmi bildinmi.com

1 / FÂTİHA SÛRESİ · 1 – 7

Meâli
1. Rahmân ve rahîm olan Allah’ın adıyla... 2. Hamd, âlemlerin rabbi
Allah’a mahsustur. 3. Rahmân ve rahîm. 4. Ödül ve ceza gününün
tek hâkimi. 5. (Rabbimiz!) Ancak sana kulluk eder ve yalnız senden
yardım dileriz. 6. Bizi dosdoğru yola ilet. 7. Nimetine erdirdiklerinin
yoluna; gazaba uğramışların yoluna da, delâlete sapmışların yoluna
da değil!

Tefsiri
1. Sûrelerin başında bulunan besmele cümlelerinin, Kur’an-ı Kerîm’in
mushaflarda ilk defa toplanmasından itibaren yazılageldiği, aynı dönem-
de Kur’an’a dahil olmayan hiçbir şeyin mushafa yazılmadığı dikkate
alınırsa –aksine görüşler bulunmakla birlikte– her sûrenin başında-
ki besmeleyi, sûrenin âyet sayılarına dahil olmayan ayrı bir âyet olarak
kabul etmek gerekmektedir. Hanefî fıkıhçılarının görüşleri de böyledir
(Cessâs, Ahkâmü’l-Kur’ân, I, 12). İmam Şâfiî Fâtiha sûresinin başında-
ki besmeleyi bu sûreden bir âyet olarak kabul etmiştir. Diğer sûrelerin
başlarındaki besmeleler konusunda kendisinden iki farklı görüş nakle-
dilmiş, her sûreye dahil bir âyet sayılması görüşü –ona ait olması yönün-
den– daha sahih bir rivayet olarak kaydedilmiştir. Ebû Hanîfe’ye göre
besmeleler sûrelerin başında ayrı âyetler olduğu için namazda yalnızca
Fâtiha’dan önce sessiz olarak okunur, Fâtiha’yı takip eden ve zamm-
ı sûre denilen sûre ve âyetlerden önce ise besmele okunmaz. Yukarıda
verilen bilgiler istikametinde besmele bu sûrenin ilk âyeti olarak tefsir
edilmiştir.
Besmele dilimize genellikle “Rahmân ve rahîm olan Allah’ın adıyla”
şeklinde çevrilmektedir. Bu cümlede zikredilmeyen fakat her besmele
okuyanın başlayacağı işe göre niyetinde bulunan “... okuyorum, başlıyo-
rum, yapıyorum, yiyorum” gibi bir yüklem vardır. “Allah’ın adıyla yemek,
okumak” ifadesinden Türkçe’de “yenen ve okunanın Allah’ın adıyla bir-
likte yenildiği veya okunduğu” anlaşılır. Bu mâna kastedilmediğine göre
maksadı doğru anlatabilmek için besmeleyi “Rahmân ve rahîm olan Allah
adına, ... adını anarak, ... Allah’tan yardım dileyerek ...” şekillerinde
çevirmek de uygun olur.

58