Page 51 - Kuran Yolu Meal bildinmi bildinmi.com

1 (5)

Fâtiha Sûresi

Mekke, 7

Nüzûlü
Mushafta birinci, nüzûl sıralamasında 5. sûredir. Hz.
Muhammed’in peygamberliğinin ilk yıllarında Mekke’de nâzil olduğu
hususunda ittifak vardır. Kaynaklarda nüzûl sebebiyle ilgili özel bir olay
yoktur. Kur’an’ın hem bir mukaddimesi hem de özeti gibidir. Ayrıca her
müminin kıldığı namazın bütün rek‘atlarında rabbi ile konuşurcasına
okuması ve bu sayede O’na yaklaşması murat edilmiştir.

Adı ve âyet sayısı
Kur’an ilimlerine dair kaynaklarda birden fazla adı vardır; ancak
bunlardan “Fâtiha, es-Seb‘u’l-mesânî, Ümmü’l-kitâb” adları hadislerde
geçmektedir (bk. Buhârî, “Tefsîr”, 1, “Ezân”, 109; Tirmizî, “Salât”, 183).
Fâtiha “ilk, evvel, başlangıç” demektir. Bütün olarak gelen ilk sûre oldu-
ğu, Kur’an-ı Kerîm’i okumaya ve yazmaya onunla başlandığı için bu adı
almıştır. Fâtiha sûresinden önce gelen (nâzil olan) âyetler, ait oldukları
sûrelerin parçalarıdır ve bu sûrelerin nüzûlü Fâtiha’dan sonra tamamlan-
mıştır.
es-Seb‘u’l-mesânî “ikilenen, tekrarlanan yedi” demektir. Bu sûre yedi
âyetten oluştuğu ve namazda en az iki kere okunduğu ya da her rek‘atta ona
bir başka sûre veya birkaç âyet eklendiği için bu ismi almıştır.
Ümmü’l-kitâb “kitabın aslı, temeli, anası” demektir. Bazı hadisler-
de “Ümmü’l-Kur’an” (Kur’an’ın anası) şeklinde ifade edilmiştir. Fâtiha
sûresine bu ismin verilmesi, yukarıda işaret edilen ve az sonra açıklanacak
olan içeriği sebebiyledir.

53