Page 59 - Kuran Yolu Meal bildinmi bildinmi.com

1 / FÂTİHA SÛRESİ · 1 – 7

ne ulaşılmakta; bu azamet karşısında kul secdeye kapanınca onun hayret
hali, “huzur, güven, sevgi, yakınlık ve tatmin”e dönüşmektedir.
Rab kelimesi tek başına söylendiği zaman bundan yalnızca “Allah”
kastedilir, O’nun güzel isimlerinden biridir, “sahiplik ve terbiye edicilik”
özelliğini ifade eder. Bu kelime “rabbü’d-dâr” (ev sahibi) gibi tamlama
şeklinde başkaları için de kullanılır.

3. Rahmân ve rahîm isimlerinin anlamları için 1.ayetin (Besmele)
açıklamasına bakılabilir.

4. “Ödül ve ceza (din) gününün hâkimi” diye çevirdiğimiz tamlamada
geçen mâlik “malın, mülkün sahibi” demektir. Kıraat âlimlerince
“hükümdar, iktidar sahibi” anlamında “melik” şeklinde de okunmuştur.
İnsanlar için kullanıldığında mâlik ile melik arasında güç, yetki ve
tasarruf hakkı bakımlarından önemli farklar vardır. Mal ve mülkün sahibi
(mâlik) kişinin başkalarına hükmü geçmez, başkalarına hükmü geçen
hükümdar (melik) ise her malın ve mülkün sahibi değildir. Allah Teâlâ
hakkında mâlik ve melik sıfatları kullanıldığı zaman mâna çerçevesinde
bir eksiklik olamaz; çünkü O hem âlemlerin sahibidir hem de herkese ve
her şeye hükmü geçer; O’nun iktidarı üstünde bir iktidar tasavvur bile
edilemez. Melik O’nun zâtına, mâlik ise fiiline ait sıfatlardır.
“Ödül ve ceza (din) günü”nün âhiretteki hesaba çekme ve hüküm verme
günü olduğu, bunu açıklayan başka âyetlerden anlaşılmaktadır (meselâ
bk. İnfitâr 82/17-19). Allah Teâlâ bütün zamanlarda ve zaman kavramı-
na bağlı olmaksızın mutlak hâkim, sahip, melik ve mâliktir. Ancak Allah
Teâlâ dünya hayatında, imtihan için kullarına da sahiplik ve iktidar ver-
miş; imanı olduğu halde gaflet içinde bulunan kimseler –zaman zaman
da olsa– Allah’ın sahipliği ve iktidarının bilincinde olmaya özen gös-
termemişler; imanı olmayanlar ise bunun şuurundan tamamen yoksun
kalıp inkâr etmişlerdir. Âhiret âleminde kulun, bu görünürdeki ve geçici
iktidarı da ortadan kalkacağı için Allah’ın melik ve mâlik sıfatı bütün aza-
metiyle ortaya çıkacak, belli olacaktır. Bunun için âhirette O, gerçekte ve
görünürde “melik ve mâlik”tir.
5. Besmeleden buraya kadar kendisi ve sıfatları, kulları ve kâinat ile
kesintisiz ilişkisi, dünya hayatının sonu ve hesap günü hakkında önemli

61