Page 250 - Kuran Yolu Meal bildinmi bildinmi.com

2 / BAKARA SÛRESİ · 168 – 171

kında bilgi edinip bunlar üzerinde düşünmeye, böylece yüce Allah’ın
“âyetler”ini daha iyi kavramaya çağırılmaktadır. İnsanın bu zihinsel
çabası sadece onun inancını ve Allah’a olan sevgisini güçlendirmek-
le kalmayacak, amellerini yani dünya ve âhiret hayatını ilgilendiren her
türlü tutum ve davranışlarını da güzelleştirecek, zenginleştirecektir.
Bazı müfessirler, 165. âyette kimi insanların Allah’a denk yani ortak
tuttuğu bildirilen varlıklardan putların; bazıları da önder ve liderlerin
kastedildiğini belirtmişlerdir. 166. âyet bu son anlamı desteklemekte-
dir. Fahreddin er-Râzî’nin de belirttiği gibi (IV, 204) sûfîlerin görüşüne
göre insanın kalbini, zihnini Allah’ı unutturacak derecede meşgul eden
her şey âyette belirtilen varlıklar kapsamına girer. Şu halde Allah’tan
başka bir şeye, –bu şey ister put, ister lider veya önder, isterse para pul,
mal mülk, makam mevki olsun– taparcasına bağlananlar, böyle bir şeyi
Allah’ı sever gibi sevenler ve bu suretle, Kur’an’ın bütün uyarılarına
rağmen şirke sapanlar için artık kurtuluş ümidi yoktur. Onlar, sonun-
da âhirette inkâr ve isyanları yüzünden hak ettikleri azabı gördüklerinde
bütün güç ve kudretin Allah’a ait olduğunu, dünyada iken bu güce inan-
mamakla kendilerine ne büyük bir kötülük ettiklerini, Allah’ın azabının
ne kadar şiddetli olduğunu anlayacaklardır. Fakat bunu dünyadayken
anlamaları ve ona göre inanıp yaşamaları gerekirdi. Bu sebeple iş işten
geçmiş olacak, büyük ve önder bilip tanrılık mertebesinde yücelttikleri,
peşlerinden gittikleri, güvendikleri kişilerin de kendi dertlerine düşüp
onların yüzlerine bile bakmadıklarını, bütün kurtuluş imkânlarının yok
olduğunu, ümitlerin kesildiğini görünce pişmanlık ve kederleri bir kat
daha artacaktır. Sonuçta dünyada yaşadıkları sürece yaptıkları bütün işler
âhirette kendilerine sadece pişmanlıklar, acı ve üzüntüler getirecek, bir
daha kurtulamayacakları bir azaba atılacaklardır (ayrıca bk. Bakara 2/28).

168 – 171

168

252