Page 12 - Kuran Yolu Meal bildinmi bildinmi.com

GİRİŞ

leyen bilginler olmuştur (Tehânevî, Keşşâfü Istılâhâti’l-Fünûn Lübnan,
1996, I, 860, II, 1681).
Kur’an’da resuller gibi nebilere de kitap, hüküm ve hikmet verildiği
bildirilmektedir. (bk. Bakara, 2/213; Âl-i İmrân, 3/70, 81; Câsiye, 45/16;
Ankebut, 29/27; Hadîd, 57/26).
“Resûl” ile “nebi” kelimelerinin geçtiği ayetler birlikte değerlendiril-
diğinde her ikisinin de ortak niteliklere sahip olduğu görülmektedir. Bu
nitelikler; kendilerine kitap, hikmet, nübüvvet ve hüküm verilmesi ve
vahyedilmiş olması, uyarıcı ve müjdeci olmalarıdır (bk. Âl-i İmrân, 3/79,
81; Nisâ, 4/163-165; Ahzâb, 33/34-35; Hadîd, 57/25-26; Hac, 22/52).
Peygamberlerde beş ortak nitelik bulunur: Nâdiren işledikleri ve “zel-
le” denen hataları dışında günahtan korunmuşlardır (ismet), akıllı ve
zekidirler (fetânet), Allah’tan aldıkları vahyi kullara olduğu gibi iletirler
(tebliğ), her bakımdan güvenilir kişilerdir (emanet), özü sözü bir, dürüst
insanlardır (sıdk).
İlk insan ve ilk peygamber olan Hz. Âdem’den son peygamber (hâte-
mü’l-enbiyâ) Muhammed Mustafa’ya kadar birçok peygamber gelip geç-
miş; bunların bir kısmına küçük, bir kısmına da büyük hacimli kitap-
lar gönderilmiştir (vahiy). Âdem’e 10, Şît’e 50, İdrîs’e 30 ve İbrâhim’e
10 olmak üzere 100 sahîfe (bk. Süyûtî, ed-Dürrü’l-Mensûr, VIII, 489;
Âlûsî, XV, 141-142) ile Tevrat, Zebûr, İncil ve Kur’an isimleriyle anı-
lan dört büyük kitap, isimleri ve miktarları kutsal kaynaklarda ve şifahî
rivayetlerde bildirilen vahiyler, yani peygamberlere indirilmiş kitap ve
sayfalardır (bk. A‘lâ 87/18-19). Bunların sonuncusu, son peygamber Hz.
Muhammed’e gelmiş bulunan Kur’an-ı Kerîm’dir.

2. Vahiy

Sözlükte vahiy “süratlice ve gizlice bildirmek”tir. Bu kelimenin, “üstü
kapalı sözle, söz sayılmayan seslerle, organların işaretleriyle, yaratılışta
belli bir bilgi ve beceriyi varlığın özelliği kılmakla, yazıyla ve şeytan, cin
gibi maddî olmayan şuurlu varlıkların zihinlere soktukları hayal ve fikir-
lerle (vesvese) bildirme” gibi anlamlarda kullanımları da vardır.
Terim olarak vahiy, “Allah’ın peygamberlerine ulaştırdığı sözü, kelimesi,
kelâmıdır. Yine Allah’ın kendisine yakın kullarına (velî) ya doğrudan veya

14