Page 199 - Kuran Yolu Meal bildinmi bildinmi.com

2 / BAKARA SÛRESİ · 120 – 121

sana ne dost ne de yardımcı olacaktır” der. Şu halde müslümanlar için
yapılacak iş, dostluk ve düşmanlık gibi duyguların etkisiyle zulüm veya
zillet tavırları sergilemekten sakınmak; İslâm’ın genel öğretisine uyarak
iman, akıl, ilim, irfan, dürüstlük ve adalet gibi zihnî ve ahlâkî erdemlerle
donanmak, bu erdemlerle desteklenen bir kültürel, siyasî ve ekonomik
rekabet ve gelişme iradesini en verimli biçimde harekete geçirerek onur-
lu ve kişilikli bir ilişki zeminini oluşturmaktır (“doğru yol” diye çevirdi-
ğimiz “hüdâ” kelimesinin anlamı için bk. Bakara 2/2).

121. “Yetlûne” fiilinin masdarı olan tilâvet kelimesi sözlükte “birine, bir
şeye uymak, onu yakından takip etmek”; terim olarak ise “hem okumak
hem de emir ve yasaklarını, teşvik ve uyarılarını hayata geçirmek suretiy-
le Allah’ın kitabına uymak” anlamına gelir ve bu anlamıyla “kıraat” keli-
mesinden daha özel bir mâna ifade eder. Buna göre her tilâvet bir kıraat-
tir, fakat her kıraat tilâvet değildir. Bu sebeple tilâvet genellikle yalnızca
ilâhî kitabın okunması için kullanılır; çünkü ilâhî kitaplar sadece okun-
mak için değil, aynı zamanda hükümlerinin uygulanması için gönderil-
miş olup ancak bu uygulamanın yerine getirilmesi şartıyla tilâvet gerçek-
leştirilmiş olur (Râgıb el-İsfahânî, el-Müfredât, “telâ” md.). Bu sebeple
âyetin “yetlûnehû hakka tilâvetih” kısmı meâlinde “onu hakkını vererek
okuyanlar” şeklinde tercüme edilmiştir.
“Kendilerine kitap verilenler”le kimlerin, kitapla da hangi kitabın kas-
tedildiği hakkında tefsirlerde iki farklı görüş ileri sürülmüştür. Bir görüşe
göre buradaki kitaptan maksat Kur’an-ı Kerîm, kitap verilenler de Hz.
Muhammed’e uyan müslümanlardır. Ancak daha güçlü olan bir başka
yoruma göre kitapla Tevrat, kendilerine kitap verilenlerle de Tevrat’ı hak-
kıyla okuyarak onunla amel eden, özellikle Hz. Muhammed’in geleceğine
dair Tevrat’ta geçen bilgileri dikkate alarak onun peygamberliğini tasdik
eden yahudiler kastedilmiştir (Taberî, I, 520-522; Râzî, IV, 32).
120. âyette Ehl-i kitabın müslümanlar karşısındaki genel tavrı-
nın olumsuz olduğu bildirilmişti. Bu âyette ise yahudiler arasında hâlâ
kendi kitaplarını hakkıyla okuyan, geleneksel yahudi taassubundan
ve ön yargıdan uzak kalabilen bazı kimselerin bulunduğu, bunların

201