Page 158 - Kuran Yolu Meal bildinmi bildinmi.com

2 / BAKARA SÛRESİ · 97 – 98

asır sonra vuku bulan Bâbil esareti sırasında ve İran kültürünün etkisiyle
Yahudilik’te âhiret inancı daha net bir şekilde oluşmaya başlamış; zamanla
Hıristiyanlık ve İslâmiyet’in de etkisiyle bu inanç, Yahudiliğin belli başlı
itikad esaslarından biri haline gelebilmiştir. Bunda, ikisi de İslâm kültürü
içinde yetişmiş olan Mısırlı Saadia Gaon ile (Saîd b. Yûsuf el-Feyyûmî)
Endülüslü Moşe ben Maimun (Mûsâ İbn Meymûn) isimli ilâhiyatçıların
büyük payları olmuştur (genişbilgi için bk. Yaşar Kutluay, İslâm ve Yahudi
Mezhepleri, s. 123-131; ayrıca bk. Cum‘a 62/5-8).
Aynı âyette dünyaya aşırı bağlılık konusunda yahudilerle müşrik Araplar
arasında bir paralellik kurulması ilgi çekicidir (şirk ve müşrik terimleri
hakkında bilgi için bk. Bakara 2/105). Gerçekten yahudiler gibi Câhiliye
Arapları da putperestliğe özgü dinî faaliyetleriyle uhrevî bir amaç gözet-
meyip sağlık, âfiyet, servet kazanmak, savaşlarda zaferler elde etmek,
erkek evlât sahibi olmak gibi dünyevî amaçlar güderlerdi. Bu da onların
âhirete inanmamalarının bir sonucuydu. Kur’an-ı Kerîm’de de müşrik-
lerin ba‘s, haşir, cennet ve cehennem gibi âhiret hallerine inandıklarına
dair hiçbir bilgi bulunmamaktadır. Aksine birçok âyette onların âhireti
inkâr ettikleri bildirilmektedir (meselâ bk. En‘âm 6/29; Nahl 16/38; İsrâ
17/49). Onlar yeniden dirilmeyi “eskilerin masalları” sayarlardı (Neml
27/67-68). Câhiliye şiirinde de âhireti inkâr eden ifadelere rastlanır.
Meselâ Şeddâd b. Esved’e isnat edilen bir kıtada, “İbn Kebeşe (yani Hz.
Muhammed), beni yeniden diriltileceğimi söyleyerek mi korkutuyor?”
denildikten sonra, insan ruhu bir kuşa dönüşerek bedenden ayrıldıktan
sonra yeniden canlanmanın imkânsız olacağı savunulmakta; Tarafe’nin
ünlü Muallaka’sında da ebedîlikten söz edilemeyeceğine göre insan için
yapılacak en iyi şeyin elden geldiğince dünya zevklerinden yararlan-
mak olduğu belirtilmektedir (bk. Zevzenî, Şerhu’l-Mu‘allakât, Beyrut, ts.
[Mektebetü dâireti’l-beyân], s. 82).

97 – 98

97

160