Page 140 - Kuran Yolu Meal bildinmi bildinmi.com
P. 140
2 / BAKARA SÛRESİ · 67 – 74
kalpleriniz taş gibi, hatta daha da katıdır. Taşın öylesi vardır ki ondan
ırmaklar kaynar; öylesi de vardır ki, çatlayıp bağrından su fışkırır; bazı
taşlar da vardır ki, Allah korkusuyla yerinden düşer. Allah, yapmakta
olduklarınızdan habersiz değildir.
Tefsiri
67-73. Bu âyetlerde İsrâil tarihine ilişkin olaylardan bir sahne anlatıl-
maktadır. Burada, Hz. Peygamber dönemindeki yahudilerce bilindi-
ği için (bk. Tesniye, 21/1-9), söz konusu ineğin kesilmesini gerektiren
olayın ayrıntısı hakkında bilgi verilmemiş, sadece 72. âyette bir adam
öldürme olayından söz edilmiştir. Hz. Peygamber dönemindeki yahudi-
ler, bu olay hakkında mâlumat sahibi idiler. Bazı sahâbîler de onlardan
edindikleri bilgilerle olayın teferruatı hakkında açıklamalar yapmışlar-
dır. Abdullah b. Abbas, Ubeyde b. Sâmit, Ebü’l-Âliye gibi sahâbîler ve
diğer bazı ilk dönem müfessirlerinin verdiği birbirine yakın bilgilere
göre hayli zengin ve yaşlı bir yahudi, mirasına ve kan bedeline göz diken
yeğeni tarafından öldürülüp bir yere atılmış, cinayet bir mâsumun üstüne
yıkılmak istenmişti. Katilin bulunamaması yüzünden toplumda neredey-
se silâhlı mücadeleye kadar varacak bir gerginlik doğdu ve olay Mûsâ’ya
bildirilerek kendisinden bir çözüm bulması istendi. O da Allah’tan aldığı
vahye uygun olarak bir inek kesmelerini ve bunun bir parçasıyla mak-
tulün cesedine vurmalarını emretti. Denilenin yapılması üzerine mak-
tul dirildi ve kendisini öldürenin kimliğini açıkladı (Taberî, I, 337-340;
Râzî, III, 114). Böylece bir mûcize olarak ölünün dirilmesiyle bir yandan
adalet yerini bulup ihtilâf ortadan kalkarken bir yandan da yüce Allah’ın
ölüleri diriltmeye muktedir olduğu gösterilmişti.
67. âyette kendilerine bir inek kesmeleri emredildiğinde İsrâil-
oğulları’nın, “Bizimle alay mı ediyorsun?” diyerek hayret ettikleri bil-
diriliyor. Muhtemelen bu, onların sığıra bir kutsallık atfetmelerinden
ve onu kesmek istememelerinden ileri geliyordu (Ateş, I, 181; Mevdûdî,
I, 85). Bilindiği gibi İsrâiloğulları uzun yıllar Mısır’da kalmışlardı. Mısır
kültüründe sığıra kutsallık atfedilmekteydi. Öyle anlaşılıyor ki onlar da
Mısır’daki bu bâtıl inançtan etkilenmişlerdi. Nitekim Hz. Mûsâ Sînâ
dağında bulunduğu sırada da kavmi Sâmirî’nin yaptığı altın buzağı heyke-
142